De deeltjesteller: waar moet u op letten bij aanschaf?
Vanaf 1 juli 2022 moet u over een deeltjesteller beschikken, mits u nog EURO V of VI diesels zelfstandig wilt kunnen keuren. Daarna zal ook EURO VII en waarschijnlijk ook moderne benzinemotoren moeten geloven aan de deeltjesmeting. Maar kunnen die laatstgenoemde wel altijd gemeten worden met elke deeltjesteller? Met de wildgroei aan deeltjestellers op de markt wordt de keuze er niet makkelijker op. Waar moet je op letten bij aanschaf van een deeltjesteller?
De deeltjesteller is een nieuw apparaat voor de werkplaats, in veel gevallen voorzien van nieuwe techniek voor deeltjesmeting. Ondanks dat de deeltjesteller vaak gezien wordt als een noodzakelijk kwaad is het toch belangrijk om te beseffen wat je koopt. Want je wil immers een keuze maken voor een apparaat wat het meest bedrijfszeker is zodat de APK door kan blijven gaan, en ondertussen ook niet allerlei onverwachte kosten krijgen. Is dan de laagste aanschafprijs wel de juiste keuze?
Twee technieken
De deeltjestellers die nu aangeboden worden voor de werkplaats beschikken over 2 verschillende meet technieken. De al veel langer toegepaste CPC techniek, of de nieuwe DC techniek. Ondanks dat beide systemen deeltjes kunnen tellen, is de werking van beide systemen totaal anders.
Condensatie van roetdeeltjes (CPC)
Deze techniek (Condensation Particle Counter) werkt op basis van lasermeting en condensatie. Normaliter kan een laser de kleine deeltjes die uit een uitlaat komen niet meten. Om dat de realiseren wordt een heel klein beetje specifiek soort alcohol toegevoegd aan de deeltjes zodat deze groter worden. Vervolgens wordt elk deeltje 1 voor 1 letterlijk geteld door de laser, waardoor de uitkomst van de meting zeer nauwkeurig is. Een afwijking van minder dan 10% wordt dan ook gegarandeerd.
De toevoeging van alcohol heeft nog een voordeel; het gaat om de deeltjes zitten waardoor deze niet blijven plakken aan in de meetkamer. Hierdoor blijft de meetkamer schoon en zal deze tussendoor geen extra reiniging nodig hebben om goed te blijven werken. Vaak wordt deze mate van betrouwbaarheid als zeer belangrijk gezien voor garagebedrijven die APK keuringen uitvoeren.
De werking van de CPC deeltjesmeting, waarbij elk deeltje apart geteld wordt
Ionisatie van roetdeeltjes (DC)
De tweede techniek is gebaseerd op ionisatie van de roetdeeltjes, ook wel “Diffusion Charge" genoemd. Het proces is gebaseerd op een elektrische meting waarbij de deeltjes 'geladen' worden. Verderop wordt de lading op de deeltjes gemeten, waardoor berekend kan worden hoeveel deeltjes er ongeveer uit de uitlaat komen. Dit principe heeft een veel groter monster van de roetdeeltjes nodig om tot een voldoende betrouwbare meting te komen, ongeveer 50-100% van de roetdeeltjes die opgezogen worden.
Deze techniek baseert zich op de gemiddelde lading per deeltje. Ofwel, ze berekent het aantal deeltjes op basis van de gemiddelde deeltjesgrootte van ongeveer 80nm. Omdat een kleiner deeltje minder spanning afgeeft, en een groter deeltje meer spanning afgeeft kan hier dus een afwijking in ontstaan. 2 kleine deeltjes zullen dan geteld worden als 1 en andersom dat 1 groot deeltje geteld kan worden als 2 deeltjes. Deze meetmethode heeft dan ook een grotere afwijking in de meting, namelijk 25% afwijking. Deze techniek is dan ook niet geschikt om nauwkeurig de uitstoot van EURO VII en benzinemotoren te meten.
De werking van een DC deeltjesteller, waarbij meerdere deeltjes tegelijk door de meetkamer gaan en daar hun lading afgeven
Voor- en nadelen
CPC deeltjestellers zijn over het algemeen de duurdere deeltjestellers door de duurdere componenten. Deze techniek is echter al heel lang in andere industrieën een bewezen techniek die veel toegepast wordt. Ook in de automotive wordt de CPC deeltjesteller veelvuldig gebruikt voor o.a. typegoedkeuring. Ondanks de hogere aanschafprijs zijn de onderhoudskosten laag en de betrouwbaarheid zeer hoog.
DC deeltjestellers zijn over het algemeen goedkoper in de aanschaf. Het meetprincipe is relatief nieuw en is gevoeliger voor vervuiling. De ionisatie draagt er mede aan bij dat deeltjes blijven plakken aan de meetcel, wat tussentijds tot storingen en extra onderhoud zal leiden gedurende het gebruik. Daarbij is deze techniek ook gevoeliger voor reeds geladen deeltjes, die de meting beïnvloeden en zelfs leiden tot onterechte afkeur. Er zijn nu al voertuigen die deeltjes met een kleine elektrische lading uitstoten, die voor de meting niet ontladen worden door de huidige verkrijgbare DC deeltjestellers. Het is dus onzeker hoe duurzaam deze oplossing is en of deze überhaupt toepasbaar is op EURO VII en benzinevoertuigen.
Keuze voor korte of lange termijn?
Het is natuurlijk bekend dat beide technieken ondertussen goedgekeurd worden of al zijn door het NMi. Dus zowel een DC deeltjesteller als een CPC deeltjesteller is voldoende voor de APK wetgeving. De vraag is dan ook met welke techniek je de beste investering maakt voor de middel- en lange termijn. Zoals gezegd is de DC deeltjesteller nu voldoende voor de APK regels, maar blijft dat ook zo? Helaas is nog minder goed bekend bij de DC techniek hoe betrouwbaar deze zijn op de lange termijn, waar de CPC techniek al vele jaren zeer intensief toegepast wordt. In zijn algemeenheid zijn alle experts het daar over eens, de CPC techniek is veruit de beste techniek voor het meten van deeltjes.
Wij neigen voor het garagebedrijf te richten op de langere termijn visie zoals we altijd hebben gedaan met onze apparatuur. Daar past ons inziens technisch gezien de deeltjesteller op basis van CPC techniek veel beter in dan de DC techniek. Echter beseffen we ons ook dat de goedkopere DC techniek aanlokkelijk is voor de garagist, daar dit vandaag een lagere investering vereist. De hamvraag is echter of dit echt wel de voordeligste en meest bedrijfszekere oplossing zal zijn. 1 ding is zeker, met CPC techniek is het zeker dat er jaarlijks geen verrassingen zullen komen met uw deeltjesteller!
CBX Nederland heeft zich als kwaliteitsleverancier verdiept in beide technieken, samen met de gerenommeerde fabrikant BrainBee van Mahle. Wij zijn van mening dat de beste investering voor de lange termijn gedaan kan worden in de condensatie (CPC) techniek. We vertellen je er graag alles over tijdens een persoonlijk gesprek. Neem eens contact op met verkoop@cbx-nederland.nl of bel met 0345-580.670 om meer te leren over hoe je APK-straat doeltreffend, efficiënt en bedrijfszeker blijft.
Volg ons!